Obecnie dużo słyszy się o powrocie zainteresowania starymi odmianami zbóż – w tym pszenicą orkisz, zwaną szpeclem, jęczmieniem dwurzędowym lub orkiszem. Czy możliwe jest, że orkisz i inne pradawne odmiany zdominują rynek zbożowy?
SPIS TREŚCI:
- Czym jest orkisz?
- Krótka historia
- Właściwości prozdrowotne orkiszu
- Gluten w orkiszu
- Zastosowanie pszenicy orkisz
- Kuracja orkiszem, wg Świętej Hildegardy
Czym jest orkisz?
Zboże nazwane orkiszem, to starożytna odmiana pszenicy, która nie była i nadal nie jest poddawana modyfikacjom genetycznym. Dlatego też m.in. traktuje się tą odmianę jako dużo zdrowsze zboże, niż pszenica zwyczajna. Pszenicę orkisz uważano za bardzo wartościowe zboże i w czasach starożytnych łączono jej spożycie z pokarmem niosącym radość, moc oraz inteligencję. Wynikało to zapewne z wierzeń i doświadczeń przekazywanych z pokolenia na pokolenie. Dzisiaj znamy dobroczynne właściwości tej odmiany, mając potwierdzenie w szeregu przeprowadzonych badań laboratoryjnych.
Krótka historia
Pszenicę orkisz uprawiano powszechnie od czasów epoki brązu, tj. ok. 3400 r.p.n.e. – 1200-750r. p.n.e. Jej uprawa i konsumpcja cieszyły się ogromną popularnością w Europie, aż do XX wieku.
Co było przyczyną zaniechania uprawy orkiszu?
Powstanie i rozpowszechnianie pszenicy zwyczajnej, jako lepszej alternatywy zdominowało w pewnym momencie uprawę pszenicy orkisz. Rolnikom zależało na tym, aby pszenica zwyczajna stała się popularniejsza, ponieważ dawała ona większy plon i była mniej wymagająca w uprawie oraz przetworzeniu… Niestety… Chociaż w dzisiejszych czasach wraca zainteresowanie orkiszem, to i tak większość rolników nadal stawia na ilość, a nie na jakość otrzymanego plonu. Upraw orkiszu jest nadal zbyt mało, ale z biegiem czasu może się to zmienić. Świadomości konsumencka rośnie, rośnie też zapotrzebowanie na dobrej jakości zboża. To zapewne przyczyni się do wzrostu zainteresowania uprawy pradawnych odmian zbóż.
My jesteśmy w tej grupie, która uprawia i regularnie spożywa orkisz!
Właściwości prozdrowotne orkiszu
Warto powracać do uprawy i konsumpcji orkiszu! Najlepszym tego uzasadnieniem jest szereg dobroczynnych właściwości, które posiada pszenica orkisz.
Orkisz jako żywność prozdrowotna
- wpływa na obniżenie poziomu cholesterolu we krwi, a co za tym idzie zmniejsza ryzyko powstawania zmian miażdżycowych;
- zawarta w okresie tiamina wpływa pozytywnie na nastrój, łagodząc stany napięcia nerwowego i przemęczenia związanego ze stresem;
- dzięki wysokiej zawartości żelaza i miedzi zmniejsza ryzyko anemii oraz przyczynia się do poprawy krążenia krwi;
- wpływa pozytywnie na układ hormonalny (niacyna zawarta w orkiszu stymuluje układ do wytworzenia hormonów płciowych);
- stanowi bogate źródło witamin z grupy B- ryboflawiny, niacyny i tiaminy, a także źródło manganu, miedzi i tryptofanu;
- zawiera substancję zwaną rodamid, który działa jak naturalny antybiotyk (związek ten stymuluje układ odpornościowy);
- zawiera dobrze przyswajalny błonnik pokarmowy – wspomaga kontrolę wypróżnień.
Gluten w orkiszu
Pszenica orkisz nie jest pozbawiona glutenu, który jak się obecnie uważa jest przyczyną wielu dolegliwości. Jednak gluten zawarty w pszenicy orkisz jest lepiej przyswajalny niż ten obecny w pszenicy zwyczajnej czy innych zbożach. Czy na pewno każdy powinien wystrzegać się glutenu? Czy orkisz mimo zawartości glutenu jest zdrowy?
Z pewnością orkiszu, jak i innych produktów zawierających nawet śladowe ilości glutenu,
powinny się wystrzegać osoby chorujące na celiakię.
Jest to poważna choroba, w której dieta bezglutenowa jest jedyną szansą na polepszenie komfortu życia.
WAŻNA UWAGA!
Wybór diety bezglutenowej bez braku potwierdzenia przeciwwskazań do jego spożycia jest zdecydowanie bezzasadny i może jedynie zaszkodzić. osoby, które podejrzewają u siebie nietolerancję glutenu lub celiakię nie powinny rezygnować z glutenu do czasu postawienia diagnozy. Może to zaburzyć proces właściwego rozpoznania!
Zastosowanie pszenicy orkisz
Poza wymienionym zasadnym przeciwwskazaniem, czyli zdiagnozowaną celiakią lub nietolerancją na gluten – nie bójmy się używać orkiszu w naszej kuchni. Znajduje on wiele zastosowań. Można nim całkowicie zastąpić pszenicę zwyczajną lub uzupełniać potrawy właśnie tą odmianą.
Kuracja orkiszem, wg Świętej Hildegardy
Święta Hildegarda zalecała kurację orkiszową, polecając pszenicę orkisz, jako podstawę żywienia. Według niej ta pradawna odmiana zboża ma nadzwyczajną moc leczniczą. Twierdziła ona, iż dzięki spożyciu produktów orkiszowych człowiek ma zagwarantowane zdrowe i długie życie.
Dlaczego warto zastosować kurację orkiszem?
Kuracja orkiszem wykazuje działanie lecznicze, oczyszczające oraz polepszające urodę. Dlatego może zainteresować osoby zmagające się z wieloma problemami zdrowotnymi.
Poleca się ta dietę osobom starającym się o dziecko, kobietom w ciąży i karmiącym piersią. produkty orkiszowe wpływają korzystnie na rozwój dziecka i jego odporność.
Dzięki bogactwu pierwiastków (kwasy krzemowe) osoby spożywające produkty orkiszowe mogą liczyć na poprawę kondycji skóry, włosów i paznokci.
Orkisz wpływa pozytywnie,praktycznie na każdy układ (pokarmowy, krwionośny, odpornościowy, hormonalny, nerwowy).
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat diety wg Świętej Hildegardy zajrzyj na stronę: www.poradnikzdrowie.pl
ŹRÓDŁA:
- Jacek Rożnowski, Jadwiga Kłosowska, Paweł Polzer, Żywieniowe i prozdrowotne znaczenie pszenicy orkisz (Triticum spelta L.), Postępy Fitoterapii 1/2015, s. 45-49, wyd. Borgis;
- dietetycy.org.pl;
- www.wspolczesnadietetyka.pl;www.rynek.pl.
Współpraca